ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΜΕ ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ:

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ

Παναγιώτης Αναστασιάδης

Αθανάσιος Γκαϊδατζόγλου, Αχιλλέας Ευθυμιόπουλος, Βαρβάρα Μασούρου, Δημήτριος Ξαγοράρης, Παναγιώτα Παναγιωτάκη, Παναγιώτα Τσαμπάζη

agaidats@yahoo.gr, efthimiopoulos@hotmail.com , bmassourou@yahoo.com, xagorarisdim@yahoo.com, ppanagio2005@yahoo.com, deboisp@yahoo.gr

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

 Η εργασία αυτή αναφέρεται στο σχεδιασμό ενός περιβάλλοντος εκπαίδευσης από απόσταση και την υλοποίησή του με τη μορφή της τηλεδιάσκεψης σε ένα υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον, το οποίο αποτελεί την εννοιολογική και λειτουργική ολοκλήρωση των παραδοσιακών εκπαιδευτικών μεθόδων και των νέων σύγχρονων προσεγγίσεων.

 Σκοπός της συγκεκριμένης εφαρμογής είναι να εκφράσουν τα παιδιά τις γνώσεις, τις βιωματικές εμπειρίες και τις απόψεις τους γύρω από τους τρόπους και τα μέσα επικοινωνίας των ανθρώπων από τις πρώτες κοινωνίες έως σήμερα, μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες και να εμπλακούν στη διαχείριση ενός σύνθετου σχεδίου εργασίας, αναπτύσσοντας έτσι την κριτική τους σκέψη και τις συνεργατικές τους δεξιότητες. Με την εκπόνηση διδακτικών δραστηριοτήτων και σχεδίων εργασίας, με τη μέθοδο project, εισάγονται παράλληλα τεχνικές και εργαλεία συνεργασίας από απόσταση. Η μεθοδολογία ανάπτυξης και διδακτικής αξιοποίησης της εφαρμογής στηρίζεται στη μεθοδολογία ΟΔΥΣΣΕΑΣ, εμπλουτισμένη με την καινοτομία της ασύγχρονης επικοινωνίας.

 ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: Εκπαίδευση από απόσταση, Τηλεδιάσκεψη, Μεθοδολογία Οδυσσέας, ασύγχρονη επικοινωνία. μέθοδος project.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

                Οι νέες τεχνολογίες με τις όλο και αυξανόμενες δυνατότητές τους ως νοητικά/γνωστικά εργαλεία και ως εργαλεία αποθήκευσης, επεξεργασίας της πληροφορίας και πρόσβασης σε αυτή, έχουν ενισχύσει την άποψη ότι, αν κάποιος αγνοεί τις νέες τεχνολογίες (ΝΤ) και τις δυνατότητες τις οποίες προσφέρουν, θα κατασταθεί λειτουργικά αναλφάβητος. Οι κοινωνικές επιπτώσεις των Νέων Τεχνολογιών, είναι σημαντικές, σύνθετες και ως ένα σημείο αντιφατικές και απρόβλεπτες. Η ραγδαία ανάπτυξη των νέων τεχνολογικών, επικοινωνιακών και πληροφοριακών εφαρμογών (τηλεδιάσκεψη, ηλεκτρονική ανταλλαγή αρχείων, κτλ.), η ηλεκτρονική διασύνδεση των εκπαιδευτικών μονάδων και η διείσδυση των εκπαιδευτικών πολυµέσων στο βασικό κορµό της μαθησιακής ακολουθίας, αναδεικνύουν τη διαδικασία της εξ αποστάσεως μάθησης στο ρόλο του αναμφισβήτητου προπομπού των μεγάλων και ριζικών αλλαγών στο ευρύτερο εκπαιδευτικό περιβάλλον.

                Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (ΕξΑΕ) είναι μια οραματική ιδέα. Μπορεί να μεταβάλλει ριζικά τον τρόπο µε τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την εκπαίδευση, µε την προϋπόθεση να γίνει η εμπειρία του εξ αποστάσεως εκπαιδευόμενου τόσο πλήρης, ικανοποιητική και αποδεκτή όσο η εμπειρία του εκπαιδευόμενου σε ένα πρόσωπο µε πρόσωπο σύστημα εκμάθησης (Simonson, 2001). Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αξιοποιώντας τη συνεχή ανάπτυξη της υπερμεσικής και διαδικτυακής τεχνολογίας αναδεικνύεται σε ένα συναρπαστικό και πολλά υποσχόμενο τομέα, καθώς είναι πολλές οι προσδοκίες τόσο για τους εκπαιδευόμενους όσο και για τους εκπαιδευτικούς, προσδίδοντας µια νέα δυναμική στην μάθηση και στην πρόσβαση της πληροφορίας και της γνώσης (Μακράκης, 2000).

Η Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΑεξΑΕ - Open and Distance Learning - ODL) αποτελεί ένα από τα πιο σηµαντικά μέσα για την υλοποίηση της δια βίου μάθησης. Ο βασικός στόχος ενός ολοκληρωμένου Εκπαιδευτικού Περιβάλλοντος στο Διαδίκτυο είναι η δημιουργία όλων εκείνων των απαραίτητων προϋποθέσεων - παιδαγωγικών, διοικητικών και οργανωτικών - οι οποίες θα κάνουν πράξη το όραμα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης µε τη χρήση προηγμένων μαθησιακών τεχνολογιών διαδικτύου (Anastasiades, 2003).

Ένα από τα εργαλεία που χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση από απόσταση είναι η τηλεδιάσκεψη. Τηλεδιάσκεψη είναι η επικοινωνία, μέσω υπολογιστών, δύο ή περισσότερων ατόμων ή ομάδων ατόμων, που βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους. Η τηλεδιάσκεψη γίνεται σε πραγματικό χρόνο και επιτρέπει να γίνει ομιλία, συζήτηση, ερωτήσεις και απαντήσεις, με ομιλητές και ακροατές σε απόσταση.

                 Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Η διδακτική πρόταση έχει θέμα «Επικοινωνούμε έτσι … κι αλλιώς» και σχεδιάστηκε με βάση τη διάρθρωση και τις μεθοδολογικές αρχές της διδασκαλίας με τηλεδιάσκεψη, για να εφαρμοστεί στην Ε΄ τάξη, στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης. Βασική παραδοχή του Δ.Ε.Π.Π.Σ. (Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) είναι ότι, σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή πρακτική της κατάτμησης της γνώσης σε τομείς και εξειδικεύσεις, που τα τελευταία χρόνια και αυτή αμφισβητείται, η σχολική γνώση, για λόγους ψυχολογικούς και διδακτικούς ιδιαίτερα, θα πρέπει:

α) να διδάσκεται σε ενιαία μορφή, για να προσφέρει ολιστική εικόνα της πραγματικότητας,

β) να συνδέεται με τις εμπειρίες των μαθητών για να είναι κατανοητή, ενδιαφέρουσα και σχετική με την πραγματικότητα που αυτοί βιώνουν και

γ) να προσεγγίζεται με διερευνητικές μεθόδους, ώστε η γνώση να οικοδομείται σταδιακά από τους ίδιους τους μαθητές.

Για τους παραπάνω λόγους επιλέξαμε το θέμα μας από τη θεματολογία της Ευέλικτης Ζώνης, αφού έτσι επιτυγχάνεται η διαθεματική προσέγγιση της γνώσης, ενεργοποιείται το ενδιαφέρον των μαθητών και καλλιεργούνται δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας. Κριτήρια επιλογής του θέματος αποτέλεσαν: α) Το ενδιαφέρον και η χρησιμότητά του στην καθημερινή ζωή των μαθητών β) Η εμπλοκή διαφόρων γνωστικών αντικειμένων γ) Η εμπλοκή των μαθητών σε βιωματικές ευκαιρίες μάθησης, συνδέοντας το σχολείο με τον προσωπικό βίο, τα ενδιαφέροντα, το είδος της νοημοσύνης και τις κλίσεις τους.

Στη διαδικασία κατάκτησης των γνώσεων επιδιώξαμε τη μείωση στο ελάχιστο της «έτοιμης» πληροφορίας. Κυρίαρχο ρόλο στην κατασκευή νοημάτων και στην οικοδόμηση των εννοιών έχουν οι δραστηριότητες. Βασικό χαρακτηριστικό των δραστηριοτήτων είναι η πραγμάτευση θεμάτων μέσα από ομαδικές, διερευνητικές διαδικασίες. Μέσα από τη συνεργατική αυτή διερεύνηση οι μαθητές ασκούνται σε διαθεματικές δεξιότητες, όπως αυτές της επικοινωνίας, της συνεργασίας και της κριτικής στάσης απέναντι στα ζητήματα που μελετούν. Επιδιώξαμε οι δραστηριότητες να έχουν νόημα και ενδιαφέρον για τους μαθητές και να τους ωθούν στην απόκτηση δεξιοτήτων και μεταδεξιοτήτων (συνεργατικές, διαλογικές). Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, όπως παιχνίδια ρόλων, δραματοποίηση, κατασκευές, ελεύθερη έκφραση (δημιουργία αφισών, ζωγραφική κτλ.), οι μαθητές αναπτύσσουν πρωτοβουλία και ελευθερία δράσης, αποκτούν δεξιότητες συνεργασίας και αλληλεγγύης, καλλιεργούν διαπροσωπικές σχέσεις και ασκούνται στο σεβασμό των άλλων και στην αυτοεκτίμηση.

Γενικός στόχος: Οι μαθητές, μέσω καινοτόμων διαδικασιών και δράσεων, να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες, αξίες και στάσεις, ώστε να είναι ικανοί να συνεργάζονται, να παρατηρούν, να περιγράφουν, να συσχετίζουν και, ως ένα βαθμό, να ερμηνεύουν καταστάσεις της καθημερινής ζωής.

ΤΟ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το θεωρητικό πλαίσιο του σχεδιασμού της συγκεκριμένης διδακτικής πρότασης στηρίζεται στις γνωστικές θεωρίες του εποικοδομισμού (constructivism) και στις κοινωνικοπολιτιστικές θεωρήσεις του Vygotski και των απογόνων του. Ο εποικοδομισμός προτείνει ότι τα περιβάλλοντα μάθησης πρέπει να βασίζονται στην εμπειρία και στην πολλαπλότητα των ερμηνευτικών προσεγγίσεων της πραγματικότητας καθώς και στις προηγούμενες εμπειρίες, τις νοητικές δομές και τις πεποιθήσεις που χρησιμοποιεί κανείς για να ερμηνεύσει τα αντικείμενα και τα γεγονότα.

Το κοινωνικο–εποικοδομιστικό παράδειγμα επικεντρώνεται σε αυθεντικές δραστηριότητες, οι οποίες μπορούν να αναδειχθούν και να ενταχθούν στο βιωματικό και μαθησιακό τους χώρο ή αναπαριστούν τις πραγματικές καταστάσεις που θα βιώσουν οι μαθητευόμενοι ως ενήλικες (Μακράκης, 2000).

Σύμφωνα με τις βασικές αρχές του εποικοδομισμού, οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών παίζουν καθοριστικό ρόλο στη μάθηση νέων εννοιών, γιατί σε αυτές στηρίζεται το χτίσιμο της γνώσης. Οι Driver και Oldham (1985) πρότειναν ένα μοντέλο της εποικοδομιστικής προσέγγισης στη μάθηση και στη διδασκαλία που περιλαμβάνει τις εξής φάσεις: 1) του προσανατολισμού, 2) της ανάδειξης των ιδεών των μαθητών, 3) της αναδόμησης των ιδεών, 4) της εφαρμογής των νέων ιδεών, 5) της ανασκόπησης (Κόκκοτας, 2003).

Η εποικοδομιστική προσέγγιση της γνώσης μπορεί να πραγματωθεί με την ένταξη των ΝΤ στην εκπαίδευση. Το μάθημα πλέον προσλαμβάνει εργαστηριακό χαρακτήρα. Στα πλαίσια της συνεργατικής μάθησης και της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας μεταξύ των μαθητών υπάρχει πλούσια αλληλεπίδραση, ανταλλαγή και διαπραγμάτευση ιδεών. Δίνεται έμφαση στην προσωπική μάθηση. Ο ρόλος του δασκάλου αλλάζει (Ράπτης – Ράπτη, 2004).

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Οι δραστηριότητες της διδακτικής μας πρότασης βασίζονται στη μέθοδο σχεδίων εργασίας(Project). Τα σχέδια εργασίας θεωρούνται ιδανικό πλαίσιο κοινωνικο-πολιτιστικής ανάπτυξης του παιδιού και ένας αποτελεσματικός τρόπος μετάβασης από τη μονομερή εννοιοκεντρική διδασκαλία στη διαθεματική προσέγγιση.

                Ένα σχέδιο εργασίας υλοποιείται σε πέντε φάσεις: α) Συλλογικός προγραμματισμός β)Ενδο-ομαδικός προγραμματισμός γ) Συλλογική διεξαγωγή του έργου δ) Παρουσίαση του έργου των ομάδων ε) Αξιολόγηση έργου και λειτουργικότητας της ομάδας (Ματσαγγούρας, 2002)

                Η υλοποίηση της πρότασής μας μέσω τηλεδιάσκεψης στηρίζεται στη μεθοδολογία ΟΔΥΣΣΕΑΣ. Τα κυριότερα στοιχεία ανάπτυξης του προγράμματος Οδυσσέας είναι η επιλογή των διδακτικών ενοτήτων, η εκπόνηση της διδακτικής μεθοδολογίας, ο καθορισμός του μοντέλου επικοινωνίας και χωροταξικού σχεδιασμού, η επιλογή τεχνολογικής υποστήριξης και τέλος η σχεδίαση του οργανωτικού και υποστηρικτικού μοντέλου. Το μοντέλο Οδυσσέας ακολουθεί τη διαδικασία εκπαιδευτικής ανάπτυξης (instructional model, Dick & Carey 1990) και αποτελείται από τις φάσεις του σχεδιασμού, της ανάπτυξης, της αξιολόγησης και της αναθεώρησης.

Στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ των τηλεδιασκέψεων εισάγεται η ασύγχρονη επικοινωνία μεταξύ των δύο σχολείων. Η ασύγχρονη επικοινωνία θεωρούμε ότι εξυπηρετεί στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, οι οποίοι αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και αναλαμβάνουν ρόλο στο σχεδιασμό, την επιλογή  και την παρουσίαση των υποθεμάτων. Ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι κυρίως διευκολυντικός, βοηθητικός και καθοδηγητικός. Βοηθά στην αρτιότερη οργάνωση της τηλεδιάσκεψης και ελαχιστοποιεί τα διαδικαστικά προβλήματα, αφού οι μαθητές είναι γνώστες της διαδικασίας, καθώς και της θεματολογίας κάθε τηλεδιάσκεψης. Συντελεί στη μείωση των συνεπειών από πιθανά τεχνικά προβλήματα  τα οποία μπορεί να έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα στην πορεία μιας τηλεδιάσκεψης. Οι μαθητές συνεχίζουν να εργάζονται μέχρι να αποκατασταθεί η βλάβη, αφού με την ασύγχρονη επικοινωνία είναι ενήμεροι για το θέμα και τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι μαθητές του άλλου σχολείου.

Η ασύγχρονη επικοινωνία των μαθητών των συνεργαζόμενων σχολείων πραγματοποιείται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τη βοήθεια των δασκάλων. Η διδασκαλία αποτελείται από τέσσερις τηλεδιασκέψεις των 80 λεπτών και στηρίζεται στο εποικοδομιστικό μοντέλο σχεδιασμού διδασκαλίας με τηλεδιάσκεψη.

Τα σχέδια Μαθήματος

Η διδακτική μας εφαρμογή εντάσσεται στο αναλυτικό πρόγραμμα της Ε΄ Δημοτικού και συγκεκριμένα στην Ευέλικτη Ζώνη και στη θεματική περιοχή: Μορφές επικοινωνίας – Μ.Μ.Ε.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 1^ης ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στην επιλογή και στο σχεδιασμό του εργασίας
• να ερευνήσουν την ιστορία του τόπου τους
• να συλλέξουν στοιχεία για τον τόπο τους
• να συζητήσουν για τον τρόπο παρουσίασης

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Μέθοδος project (Βιωματική Επικοινωνιακή Μάθηση)

Σύντομη περιγραφή

                Οι μαθητές και των δύο σχολείων ενημερώνονται από τους δασκάλους για το περιεχόμενο της 1^ης τηλεδιάσκεψης (γνωριμία τάξεων). Με καταιγισμό ιδεών οι μαθητές αποφασίζουν να παρουσιάσουν το σχολείο και τον τόπο τους ευρύτερα. Οι μαθητές συγκροτούν ομάδες, προκειμένου να δραστηριοποιηθούν. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να ερευνήσει ένα μέρος του θέματος. Στο τέλος συνθέτουν την εργασία τους και δημιουργούν την τελική παρουσίαση.

                1^η ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να εξοικειωθούν με τις συνθήκες διδασκαλίας με τηλεδιάσκεψη
• να αναπτύξουν κοινό κώδικα επικοινωνίας και να θέσουν τις βάσεις συνεργατικής συμπεριφοράς
• να έρθουν σε πρώτη επαφή με την ιστορία και τον πολιτισμό της κάθε περιοχής

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Τηλεδιδασκαλία
• Εποικοδομιστική προσέγγιση (στάδιο προσανατολισμού – ανάδειξη ιδεών)

Σύντομη περιγραφή

        Εισαγωγή, παρουσιάσεις των δύο πόλεων με διάφορους τρόπους (προβολές σε Power Point, επισκέψεις σε δικτυακούς τόπους, παρουσίαση εθίμων, παραδοσιακών προϊόντων κτλ.), ανακεφαλαίωση και συμπεράσματα από τους μαθητές με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών, «γέφυρα» - προετοιμασία για την επόμενη τηλεδιάσκεψη.

Δομή Μαθήματος:

• 10 λεπτά: Εισαγωγή από το δάσκαλο του Δημ. Σχολείου Σιμόπουλου
• 20 λεπτά: Παρουσίαση Σιμόπουλου
• 20 λεπτά: Παρουσίαση Καβάλας
• 20 λεπτά: Βραχογραφίες, συζήτηση, συμπλήρωση παζλ
• 10 λεπτά: Ανακεφαλαίωση και προετοιμασία της 2^ης τηλεδιάσκεψης από τη δασκάλα του 7ου Δημ. Σχολείου Καβάλας

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 2^ης ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να αναδείξουν τις θεματικές ενότητες του σχεδίου εργασίας
• να διακρίνουν λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας στην καθημερινή επαφή των ανθρώπων
• να διακρίνουν την ιστορική εξέλιξη των τρόπων επικοινωνίας των ανθρώπων
• να παράγουν αυθεντικά κείμενα επικοινωνίας
• να διακρίνουν τα είδη των γραπτών κειμένων
• να έρθουν σε επαφή με κείμενα λογοτεχνίας και να αναπτύξουν στάσεις φιλαναγνωσίας
• να εξοικειωθούν με την ερμηνεία συμβόλων
• να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε άτομα με ειδικές ανάγκες και να πληροφορηθούν για τους τρόπους επικοινωνίας των ατόμων με προβλήματα όρασης και ακοής

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Μέθοδος project
• Εποικοδομιστική προσέγγιση (στάδιο αναδόμησης)

Σύντομη περιγραφή

Οι μαθητές κάθε σχολείου επεξεργάζονται στην τάξη τους το θέμα «επικοινωνία» και κάθε σχολείο δημιουργεί έναν εννοιολογικό χάρτη, ο οποίος θα απεικονίσει τις προϋπάρχουσες ιδέες των μαθητών για το θέμα. Οι μαθητές επικοινωνούν και ανταλλάσσουν τους εννοιολογικούς χάρτες και καταλήγουν σε έναν κοινό, τον οποίο θα παρουσιάσουν στην επόμενη τηλεδιάσκεψη. Ο εννοιολογικός χάρτης θα επεκτείνεται και θα συμπληρώνεται από τους μαθητές σε όλη τη διάρκεια επεξεργασίας του συγκεκριμένου θέματος, καθώς κάθε μαθητής οικοδομώντας τις νέες έννοιες, θα δημιουργεί σταδιακά το δικό του εννοιολογικό χάρτη και θα είναι σε θέση να συμπληρώσει ή να προτείνει αλλαγές στο αρχικό σχήμα. Με τη διαδικασία αυτή καταλήγουν οι ίδιοι οι μαθητές στις θεματικές ενότητες που θα ήθελαν να ερευνήσουν περαιτέρω. Οι ενότητες αυτές είναι: Α) Ιστορία της επικοινωνίας, Β) Λεκτικοί τρόποι επικοινωνίας (γραπτός και προφορικός λόγος), Γ) Μη λεκτικοί τρόποι επικοινωνίας (σύμβολα, κώδικες, νοήματα, γκριμάτσες κτλ.), Δ) Εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας (νοηματική, Μπράιγ κτλ.) και Ε) Τρόποι επικοινωνίας των νέων (γκράφιτι, κόμικ κτλ.).

Οι δάσκαλοι συνεργάζονται και δημιουργούν δραστηριότητες για κάθε θέμα. Ενδεικτικές δραστηριότητες: Δημιουργία παρουσίασης της ιστορίας της επικοινωνίας, Δημιουργία πρόσκλησης / αφίσας, ερμηνεία συμβόλων, ανάγνωση και επεξεργασία λογοτεχνικού κειμένου, δημιουργία ειδήσεων.

2^η ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να διακρίνουν λεκτικούς και μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας στην καθημερινή επαφή των ανθρώπων
• να διακρίνουν την ιστορική εξέλιξη των τρόπων επικοινωνίας των ανθρώπων
• να συγκρίνουν σύγχρονους τρόπους ενημέρωσης των ανθρώπων με αυτούς που υπήρχαν παλιότερα
• να διακρίνουν είδη γραπτών κειμένων
• να παρατηρήσουν και να συζητήσουν την εξέλιξη της γλώσσας στο πέρασμα του χρόνου
• να ταξινομήσουν διάφορους τρόπους επικοινωνίας
• να εκφραστούν με μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας
• να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε άτομα με ειδικές ανάγκες και να πληροφορηθούν για τους τρόπους επικοινωνίας των ατόμων με προβλήματα όρασης και ακοής

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Συνεργατική μάθηση (πενταμελείς ομάδες)
• Εποικοδομιστική προσέγγιση (στάδιο αναδόμησης)

Σύντομη περιγραφή

                Διαθεματική προσέγγιση με δραστηριότητες και από τα δύο σχολεία, ανακεφαλαίωση και κλείσιμο της τηλεδιάσκεψης. Παρουσίαση του κοινού εννοιολογικού χάρτη.

Δομή μαθήματος

• 15 λεπτά: Εισαγωγή στο υπό εξέταση θέμα από το δάσκαλο και τους μαθητές Δημ. Σχολείου Σιμόπουλου
• 60 λεπτά: Ενασχόληση των μαθητών με τα υποθέματα της ενότητας μέσω βιωματικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων
• 5 λεπτά: Ανακεφαλαίωση και προετοιμασία της 3^ης τηλεδιάσκεψης από τη δασκάλα του 7ου Δημ. Σχολείου Καβάλας

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 3^ης ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να δράσουν αυτόνομα ως ομάδες
• να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επίτευξη των κοινών τους δράσεων
• να παράγουν αυθεντικά κείμενα επικοινωνίας
• να έρθουν σε επαφή με κείμενα λογοτεχνίας και να αναπτύξουν στάσεις φιλαναγνωσίας
• να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε άτομα με ειδικές ανάγκες και να πληροφορηθούν για τους τρόπους επικοινωνίας των ατόμων με προβλήματα όρασης και ακοής

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Συνεργατική Μάθηση
• Εποικοδομιστική προσέγγιση (στάδιο εφαρμογής)

Σύντομη περιγραφή

Οι μαθητές συνεχίζουν την ασύγχρονη επικοινωνία μέσω του σχολικού δικτύου και συγκροτούν κοινές ομάδες, σύμφωνα με τη θεματική ενότητα που επιλέγουν. Αποφασίζουν και δίνουν όνομα στις ομάδες τους, δημιουργούν λογότυπα γι’ αυτές και ξεκινούν την έρευνα. Παράλληλα σε κάθε σχολείο οι μαθητές συνεχίζουν την ενασχόληση με το θέμα με διάφορες δραστηριότητες (διαθεματική δραστηριότητα Φυσικής, Γλώσσας, δημιουργικής ανασύστασης δεδομένων, κριτικής σκέψης κτλ.).

Ενδεικτικές δραστηριότητες: Κατασκευή τηλεφώνου, δημιουργία παραμυθιού, δημιουργία κώδικα, έκφραση στη νοηματική γλώσσα, σχολιασμός ιστοσελίδας της ΕΡΤ, συγγραφή ιστορίας με δοσμένα σκίτσα.

3^η ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να είναι ικανοί να τηλεσυνεργάζονται παρουσιάζοντας προτάσεις και ιδέες για την ανάπτυξη της θεματικής τους ενότητας
• να αναπτύξουν την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και διευθέτησης των μεταξύ τους διαφωνιών
• να εμπλουτίσουν και να βελτιώσουν τον προφορικό λόγο

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Συνεργατική Μάθηση
• Διερευνητική Μέθοδος
• Εποικοδομιστική μέθοδος (στάδιο εφαρμογής)

Σύντομη περιγραφή

Κάθε ομάδα παίρνει τη θέση του ενεργητικού ακροατηρίου και παρουσιάζονται οι πρώτες προτάσεις για την προσέγγιση του θέματος. Ακολουθεί συζήτηση και καταλήγουν στο σχέδιο δράσης που θα ακολουθήσουν. Οι τελικές προτάσεις κάθε ομάδας καταγράφονται στον πίνακα ανακοινώσεων που υπάρχει σε κάθε αίθουσα. Το παθητικό ακροατήριο παρακολουθεί τη συζήτηση, παρεμβαίνει με σκοπό να βοηθήσει, αντλώντας ιδέες για το δικό της θέμα.

Δομή μαθήματος

• 10 λεπτά: Εισαγωγή από το δάσκαλο του Δημ. Σχολείου Σιμόπουλου
• 60 λεπτά: Τηλεσυνεργασία 
• 10 λεπτά: Ανακεφαλαίωση και προετοιμασία της 4^ης τηλεδιάσκεψης από τη δασκάλα του 7ου Δημ. Σχολείου Καβάλας

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 4^ης ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗΣ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να δράσουν αυτόνομα ως ομάδες
• να συνεργαστούν για την καλύτερη οργάνωση και παρουσίαση της εργασίας τους
• να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες του ηλεκτρονικού υπολογιστή

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Συνεργατική Μάθηση
• Εποικοδομιστική προσέγγιση (στάδιο ανασκόπησης)

Σύντομη περιγραφή

Οι κοινές ομάδες συντονίζουν τη δράση τους, οργανώνουν την έρευνά τους και καταλήγουν στον τρόπο παρουσίασης της θεματικής ενότητας που έχουν επιλέξει. Κάθε δάσκαλος ανακοινώνει το θέμα της διαλεκτικής αντιπαράθεσης, το οποίο καλούνται να υποστηρίξουν οι μαθητές στην επόμενη τηλεδιάσκεψη, προκειμένου να προετοιμαστούν κατάλληλα.

4^η ΤΗΛΕΔΙΑΣΚΕΨΗ

Διδακτικοί στόχοι της ενότητας:

• οι μαθητές να παρουσιάσουν το θέμα τους χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα και τις υπηρεσίες του ηλεκτρονικού υπολογιστή
• να υποστηρίξουν τις απόψεις τους με επιχειρήματα
• να χρησιμοποιήσουν διάφορους τρόπους επικοινωνίας

Μεθοδολογία Διδακτικής προσέγγισης:

• Τηλεσυνεργασία
• Εποικοδομιστική  προσέγγιση (στάδιο ανασκόπησης)

Σύντομη περιγραφή

Μετά από μια σύντομη εισαγωγή από τη δασκάλα του 7^ου Δημ. Σχολείου Καβάλας, οι ομάδες ξεκινούν την παρουσίαση των εργασιών τους. Η τηλεσυνεργασία ολοκληρώνεται με τη δραστηριότητα της διαλεκτικής αντιπαράθεσης (debate). Οι μαθητές υποστηρίζουν τη θέση: «Η επικοινωνία με τη χρήση των υπηρεσιών του ηλεκτρονικού υπολογιστή (διαδίκτυο) φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά ή τους οδηγεί στην απομόνωση».

Η τηλεσυνεργασία ολοκληρώνεται με συζήτηση της εικονικής τάξης, παρατηρήσεις και σχόλια σχετικά με τις παρουσιάσεις των ομάδων, ανακεφαλαίωση του θέματος και συμπεράσματα.

Δομή μαθήματος

• 5 λεπτά: Εισαγωγή από τη δασκάλα του 7^ου Δ.Σχ. Καβάλας
• 50 λεπτά: Παρουσίαση των εργασιών - 10 λεπτά για κάθε ομάδα

• 15 λεπτά: Επιχειρηματολογία
• 10 λεπτά: Τελετή λήξης της τηλεδιάσκεψης με συντονιστή το δάσκαλο του Δ.Σχ. Σιμόπουλου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

      Οι ανάγκες της σύγχρονης εκπαίδευσης και της νέας κοινωνίας, που αναδύεται, απαιτεί να αλλάξουμε προσανατολισμό, να περάσουμε από την κατάτμηση της γνώσης σε μια ολιστική προσέγγιση και από τη συνεχή περιπτωσιολογία στη συστημική θεώρηση της πραγματικότητας, συνειδητοποιώντας ότι τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους. Η τηλεδιάσκεψη είναι ένα καλό εργαλείο της τηλεκπαίδευσης, γιατί μπορεί εύκολα, ακολουθώντας διαθεματικές προσεγγίσεις και έξυπνη χρήση της τεχνολογίας, να το επιτύχει.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Anastasiades P., Distance Learning in Elementary Schools in Cyprus: The evaluation Methodology and Results, Computers & Education, volume. 40, no. 1, Elsevier Science, 2003
2. Anastasiades P., The Theory of Information Reversal - Computers and Society, ACM Special Interest Group on Computers and Society (ACM SIGCAS), Volume 32, 2002
3. Αναστασιάδης Π., Στον Αιώνα της Πληροφορίας, Λιβάνη, Αθήνα, 2000
4. Δερτούζος Μ., Τι μέλλει γενέσθαι, Αθήνα, Λιβάνη, 1998
5. Driver R., Oldham V., A Constructivist Approach to Curriculum Development. Studies in Science Education, 1986
6. European Commission, White Paper on education and training Teaching and learning – Towards the learning society, COM (95) 590 final
7. Μακράκης Β., Υπερμέσα στην Εκπαίδευση, Μεταίχμιο, 2000
8. Μακράκη Κ.Ν. – Μακράκης Β., Διαπολιτισμικότητα & Εκπαίδευση για ένα Βιώσιμο Μέλλον, 2006
9. Κόκκοτας Π., Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, Μέρος 2, Αθήνα, 2003
10. Ματσαγγούρας Η., Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση – Εννοιοκεντρική Αναπλαισίωση και Σχέδια Εργασίας, Αθήνα, Γρηγόρη, 2002
11. Π.Ι., Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών, (ΔΕΠΠΣ)
12. Ράπτης Α. – Ράπτη Α., Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας – Ολική προσέγγιση, Τόμος Α, Αθήνα, 2004
13. Simonson Μ., Teaching and Learning at a Distance: Foundations of Distance
    Education, Prentice Hall, 2002
14. Χρυσαφίδης Κ., Βιωματική επικοινωνιακή διδασκαλία, Αθήνα, Gutenberg, 2003